| ارزیابی یکپارچه مؤلفههای اقلیمی، هیدرولوژیکی، مدیریتی و ژئومورفولوژیکی در روند تخریب سامانه زایندهرود–تالاب گاوخونی |
| کد مقاله : 2007-CCSAMR (R2) |
| نویسندگان |
|
شیلا حجه فروش نیا * مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان |
| چکیده مقاله |
| تالاب گاوخونی، بهعنوان یکی از مهمترین زیستبومهای فصلی مرکز ایران، در سالهای اخیر بهشکل فزایندهای با خطر زوال اکولوژیکی مواجه شده است. این مقاله به ارزیابی یکپارچه چهار مؤلفه اصلی مؤثر بر روند تخریب این سامانه میپردازد. در بُعد اقلیمی، تحلیل روند دادههای دمای میانگین سالانه، بارش کل، و سهم بارش برف طی سه دهه اخیر نشان میدهد که منطقه با افزایش دما، کاهش بارندگی و افت تغذیه برفی مواجه بوده است. در بُعد هیدرولوژیکی، با استفاده از دادههای دبی روزانه و ماهانه، شاخصهایی مانند جریان پایه و منحنی تداوم جریان محاسبه شده و کاهش پیوسته آنها در کنار افت محسوس سطح آب زیرزمینی (بر اساس دادههای بیش از ۳ سال از دهها چاه مشاهدهای) بررسی شده است. از منظر مدیریتی، نتایج نشان میدهد که ساختار فعلی تخصیص منابع آب در حوضه زایندهرود، بهویژه توسعه کشاورزی و پروژههای انتقال آب، سهم جریانهای زیستمحیطی به سمت تالاب را بهشدت کاهش داده است. همچنین، تحلیل ژئومورفولوژیکی با استفاده از دادههای سنجشازدور و مشاهدات میدانی، آشکار کرده که فرایندهایی مانند گسترش تلماسههای فعال، تشکیل نبکا و ظهور پوششهای نمکی، نشانهای از بیابانزایی شدید در بستر تالاب و پیرامون آن است. تحلیل همبستگی میان جریان پایه و عمق آب زیرزمینی نیز نشاندهنده پیوستگی قوی میان دینامیک سطحی و زیرسطحی حوضه است. نتایج این پژوهش تأکید میکند که نجات تالاب گاوخونی نیازمند بازنگری اساسی در رویکردهای مدیریتی، اعمال سیاستهای سازگار با اقلیم، و درک جامع از سازوکارهای زمینشناختی حاکم بر حوضه است |
| کلیدواژه ها |
| زایندهرود، تالاب گاوخونی، تغییر اقلیم، هیدرولوژی، مدیریت منابع آب، ژئومورفولوژی، بیابانزایی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر، لازم است پوستر در 2 سایت زیر بارگذاری شود. https://ccsamr.greenmeeting.ir** https://ccsamr.areeo.ac.ir/author |
