اثر کاهش تشعشع در مراحل رشدی برنج بر برخی ویژگی‌های زراعی رقم شیرودی
کد مقاله : 1763-CCSAMR
نویسندگان
ناهید فتحی *1، همت‌الله پیردشتی2، مرتضی نصیری3
1کارشناس مسئول آزمایشگاه کیفیت و تجزیه بذر مؤسسه تحقیقات برنج-سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی آمل، ایران
2استاد گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی ساری، ساری، ایران.
3استادیار پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. آمل. ایران
چکیده مقاله
تشعشع خورشید یکی از عوامل محیطی تعیین‌کننده جهت رشد و تولید برنج است. کم‌نوری جهانی پدیده‌ای نو در تغییر اقلیم که تأثیر مستقیمی بر رشد گیاهان زراعی به‌ویژه برنج دارد. این پژوهش به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش عامل اصلی مراحل رشدی برنج در سه مرحله رویشی، زایشی و پر شدن دانه و عامل فرعی سایه‌اندازی در سه سطح نور طبیعی، 30 و 60 درصد سایه‌اندازی با استفاده از تورهای سایه‌انداز بودند. در طی دوره رشد صفات عملکرد، تعداد پنجه مؤثر و کارایی مصرف تابش بر طبق روش استاندارد اندازه‌گیری شد. نتایج نشان از کاهش معنی‌دار تعداد پنجه مؤثر و کارایی مصرف تابش داشت. همچنین تنش تشعشع پایین موجب افزایش طول دوره رشد و اثرات معنی‌دار بر کاهش عملکرد شلتوک داشت. بیشترین کاهش عملکرد شلتوک با 43 درصد کاهش در مرحله پر شدن دانه و با 60 درصد سایه‌اندازی مشاهده شد. تنش تشعشع پایین با تأثیر بر سه مؤلفه کلیدی پنجه مؤثر، کارایی مصرف تابش و طول دوره رشد موجب کاهش قابل‌توجه عملکرد برنج شد. بنابراین، انتخاب ارقام متحمل، مدیریت مناسب نیتروژن، تنظیم تاریخ کاشت و کاهش تراکم بوته جهت کاهش اثرات کم‌نوری پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه ها
کاهش تشعشع، کارایی مصرف تابش، عملکرد، برنج
وضعیت: * پذیرفته شد، پوستر دریافت گردید، در لیست انتشار و صدور گواهی قرار گرفت