تولید متابولیت‏های ثانویه از گیاهان داروئی متحمل به خشکی
کد مقاله : 1550-CCSAMR (R1)
نویسندگان
لیلی صفائی *1، سعید دوازده امامی2، داود امین آزرم2
1مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
2هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی
چکیده مقاله
متابولیت‏های ثانویه ترکیباتی با ارزش اقتصادی بالا هستند که از کاربردهای متفاوتی در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی برخوردارند. افزایش نیاز به این ترکیبات از یک‌سو و تغییرات اقلیمی بوجود آمده در کشور از سوی دیگر، نیاز به کشت گیاهان دارویی اقتصادی با نیاز آبی کمتر را می‏طلبد. از جمله متابولیت‏های ثانویه می‏توان به ترکیب کارواکرول اشاره نمود. این ترکیب آلی از خانواده فنل‏ها می‏باشد و در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی استفاده می‏گردد. منبع گیاهی عمده تولیدکننده این ترکیب معمولا گیاهان خانواده نعناع است. مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica) و مرزه رشینگری (S. rechingeri) نیز متعلق به خانواده نعناع و از گیاهان دارویی انحصاری ایران هستند که در شرایط زراعی اصفهان از میانگین عملکرد خشک اندام هوایی (2 تن در هکتار)، میانگین درصد اسانس (3 درصد) و درصد کارواکرول (بین 80 تا 95 درصد) برخوردارند. نیاز آبی سالانه آن‏ها 3500 تا 4000 مترمکعب است. نیاز آبی پایین، عملکرد کمی مناسب، درصد اسانس بالا و مقدار زیاد ترکیب کارواکرول اسانس، این دو گونه را نامزد ورود به سیستم زراعی کشور می‏کند. از آنجا که قیمت هر بسته 10 گرمی مرک (Merck) این ترکیب حدود 8 میلیون تومان می‏باشد، لذا در صورت فراهم شدن شرایط تولید ترکیب استاندارد با خلوص بالا، ارزآوری اقتصادی خوبی به‌همراه خواهد داشت. همچنین با توجه به تغییرات اقلیمی و بحران آب که به یکی از جدی‌ترین تهدیدها برای امنیت غذایی و توسعه پایدار تبدیل شده است، کشت این گونه‏های سازگار با خشکی، می‏تواند نقش مهمی در معیشت کشاورزان، امنیت غذایی و حفظ اکوسیستم ایفا کند.
کلیدواژه ها
مرزه، کارواکرول، عملکرد، اسانس
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر، لازم است پوستر در 2 سایت زیر بارگذاری شود. https://ccsamr.greenmeeting.ir** https://ccsamr.areeo.ac.ir/author