تغییرات فصلی بارش، خشکسالی و نشانه‌های تغییر اقلیم در ایران: بررسی تاریخی و تحلیلی
کد مقاله : 1522-CCSAMR (R2)
نویسندگان
حمید حسینی مرندی *1، سید مسعود سلیمانپور2
1استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
2دانشیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
چکیده مقاله
تغییر اقلیم در ایران با افزایش دما و تغییر الگوی فصلی بارش فشار قابل توجهی بر منابع آب و کشاورزی ایجاد کرده است. تحلیل داده‌های بلندمدت بارش در مناطق جنوبی کشور نشان می‌دهد که اگرچه میزان کل بارش سالانه کاهش چشمگیر نداشته، زمان آغاز فصل بارش به تأخیر افتاده و طول دوره بارشی کاهش یافته است؛ به‌طوری که شروع بارندگی‌ها که پیش‌تر در مهر و آبان بود، اکنون غالباً به آذرماه منتقل شده است. شاخص‌های خشکسالی (SPEI و SPI) نشان می‌دهند که خشکسالی‌ها پدیده‌ای طبیعی و تکرارشونده هستند، اما تأخیر و تمرکز بارش‌ها در چند رویداد شدید، نشانه‌ای از تغییر اقلیم بلندمدت است. این تغییرات بر مدیریت منابع آب، تغذیه آبخوان‌ها و برنامه‌ریزی زراعی تأثیر قابل توجه دارد. سازگاری کشاورزی و مدیریت منابع آب با شرایط اقلیمی جدید مستلزم پایش بلندمدت، تقویت پیش‌آگاهی فصلی و انعطاف‌پذیری در تصمیم‌گیری‌های محلی است. یافته‌ها نشان می‌دهند که ترکیب مدیریت علمی و انعطاف‌پذیری اثرات تغییر اقلیم و نوسانات طبیعی خشکسالی را کاهش می‌دهد.
کلیدواژه ها
تغییر الگوی فصلی بارش، شاخص‌های خشکسالی، مدیریت منابع آب، تحلیل روند بلندمدت
وضعیت: * پذیرفته شد، پوستر دریافت گردید، در لیست انتشار و صدور گواهی قرار گرفت