راهبردهای سازگاری نخلستان‌ها با تغییر اقلیم
کد مقاله : 1437-CCSAMR (R1)
نویسندگان
حمید زرگری *
استادیار و پژوهشگر مروج ارشد کارگروه علوم باغبانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.
چکیده مقاله
تغییرات اقلیمی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشاورزی، تأثیرات گسترده‌ای بر رشد و تولید نخل خرما در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد. افزایش دما، تغییر الگوهای بارش و کاهش منابع آب و افزایش شدت خشکسالی ها، زمینه‌ساز بروز تنش‌های غیرزیستی و کاهش عملکرد نخلستان‌ها شده است. از مهم‌ترین آسیب‌های اخیر، عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما است که در مرحله تبدیل خارک به رطب رخ داده و موجب خشک‌شدن میوه، افت شدید کیفیت و حذف محصول از چرخه اقتصادی می‌شود. این عارضه عمدتاً تحت‌تأثیر افزایش دما، رطوبت‌نسبی پایین و وزش بادهای گرم تشدید می‌گردد. همچنین بارندگی‌های موسمی و تغییرات اقلیمی موجب افزایش پوسیدگی میوه خرما و خسارت‌های فراوان به باغداران شده است. سازگاری نخلستان‌ها با این شرایط نیازمند بهره‌گیری از راهبردهای چندجانبه است. از جمله مهم‌ترین این راهبردها می‌توان به مدیریت بهینه منابع آب از طریق سامانه‌های آبیاری تحت فشار، استفاده از ارقام مقاوم به خشکی و تنش‌های حرارتی، اصلاح خاک و افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت، توسعه تکنیک‌های کشاورزی حفاظتی و دقیق، پوشش و تنک خوشه، مدیریت سلامت درختان (بیماری‌ها، آفات، کنترل علف‌های هرز)، هرس‌های پنج‌گانه، استفاده از بادشکن، تعیین زمان مناسب برداشت و توسعه کشت میانه‌کاری اشاره کرد. علاوه‌بر‌این، پایش تغییرات اقلیمی و پیش‌بینی نیازهای آبی و تغذیه‌ای نخل‌ها، آموزش و توانمندسازی باغداران و سیاست‌های حمایتی نیز نقش مهمی در افزایش تاب‌آوری نخلستان‌ها ایفا می‌کند. ادغام این راهبردها می‌تواند به حفظ بهره‌وری، کاهش خسارات اقتصادی و ارتقای پایداری نخلستان‌ها در مواجهه با تغییر اقلیم کمک کند.
کلیدواژه ها
نخل خرما، تغییر اقلیم، خشکیدگی خوشه، پوسیدگی میوه، سازگاری.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر، لازم است پوستر در 2 سایت زیر بارگذاری شود. https://ccsamr.greenmeeting.ir** https://ccsamr.areeo.ac.ir/author