تحلیلی بر میزان تاب‌آوری و راهبردهای سازگاری جوامع محلی در شرایط خشکسالی مورد پژوهی: حوضه آبخیز حبله‌رود
کد مقاله : 1275-CCSAMR
نویسندگان
سیدجعفر سیداخلاقی *
سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده مقاله
تاب‌آوری به عنوان توانایی یک سیستم برای بازگشت به موقعیت، ساختار و عملکرد اولیه پس از مواجهه با شوک‌های بیرونی تعریف می‌شود. این مفهوم در حوزه تغییرات آب‌وهوایی نه تنها شامل کاهش پیامدهای ناشی از مخاطرات اقلیمی، بلکه دربرگیرنده آماده‌سازی جامعه برای مقابله با این پدیده‌ها نیز می‌باشد. در حال حاضر تغییرات آب‌وهوایی به عنوان یکی از پیچیده‌ترین و فوری‌ترین چالش‌های پیش روی بخش کشاورزی در سطح جهانی محسوب می‌شود.این مطالعه با هدف بررسی کنش‌های رفتاری و راهبردهای سازگاری جوامع محلی در حوضه آبخیز حبله‌رود در برابر خشکسالی انجام شده است. در این پژوهش، روش تحقیق از نوع کمی و پیمایشی بوده و از روشهای توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. بدینمنظور 9 روستا از مناطق مختلف حوزه با درجات مختلفی از خشکسالی و توسعه‌یافتگی، به روش هدفمند انتخاب گردید و بعد بر اساس فرمول کوکران، 271 نفر از سرپرستان خانوارها به عنوان حجم نمونه انتخاب و اطلاعات مورد نظر با استفاده از پرسشنامه جمعآوری گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد که جوامع محلی مورد مطالعه مواجهه با مخاطره خشکسالی، سه نوع واکنش سازگارانه، مقابله‌ای و انفعالی در پیش گرفته‌اند و راهبردهای به‌کار گرفته شده عمدتاً ساده، کم‌هزینه و غیررسمی بوده است. نتایج بر لزوم تقویت ظرفیت‌های محلی و طراحی مداخلات هدفمند برای گذار از راهبردهای کوتاه‌مدت به سازگاری پایدار تأکید دارد.
کلیدواژه ها
تاب‌آوری، راهبردهای سازگاری، خشکسالی
وضعیت: * پذیرفته شد، پوستر دریافت گردید، در لیست انتشار و صدور گواهی قرار گرفت