تأثیر متقابل تغییرات اقلیمی و کاربری اراضی بر تولید رسوب و رواناب
کد مقاله : 1221-CCSAMR
نویسندگان
محمدرضا شیخ ربیعی *، حمیدرضا پیروان
هیات علمی
چکیده مقاله
تغییر اقلیم به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی قرن حاضر، اثرات گسترده‌ای بر محیط زیست و جامعه ایران داشته است. این مطالعه مروری نظام‌مند با هدف تحلیل یافته‌های مطالعات انجام‌شده درباره پیامدهای تغییر اقلیم در ایران انجام شد. روش تحقیق مبتنی بر بررسی ۲۵۲ مطالعه معتبر از پایگاه‌های اطلاعاتی علمی داخلی و بین‌المللی طی سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۹ بود. یافته‌ها نشان داد که پراکنش موضوعی مطالعات به ترتیب شامل مخاطرات محیطی (۳۷ درصد)، منابع آب (۳۵ درصد)، بخش کشاورزی و اقتصادی (۱۹ درصد) و ابعاد اجتماعی و سکونتگاهی (۹ درصد) است. در حوزه مخاطرات محیطی، افزایش فراوانی و شدت رویدادهای حدی به‌ویژه خشکسالی، سیل و طوفان‌های گردوغبار بارزترین پیامد گزارش شده است. در بخش منابع آب، کاهش رواناب سطحی، افت سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش کیفیت منابع آب مهم‌ترین چالش‌ها بوده است. در حوزه کشاورزی، کاهش عملکرد محصولات استراتژیک و تغییر در الگوی کشت ثبت شده است. در بعد اجتماعی-اقتصادی، مهاجرت‌های ناشی از کم‌آبی و تشدید فقر روستایی از پیامدهای قابل توجه بوده است. این مرور نشان داد که ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص، در زمره کشورهای بسیار آسیب‌پذیر در برابر تغییرات اقلیمی قرار دارد. تدوین برنامه ملی سازگاری با تغییر اقلیم با اولویت مدیریت یکپارچه منابع آب و توسعه کشاورزی پایدار به‌عنوان راهکار اساسی پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه ها
تغییرات اقلیمی، کاربری اراضی، تولید رسوب، رواناب، ایران
وضعیت: * پذیرفته شد، پوستر دریافت گردید، در لیست انتشار و صدور گواهی قرار گرفت