پایش بلندمدت تنش آبی مراتع ییلاقی با سنجش از دور و مدل SEBAL
کد مقاله : 1079-CCSAMR
نویسندگان
صلاح الدین زاهدی *
هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
چکیده مقاله
مراتع ییلاقی به عنوان اکوسیستم‌های حساس کوهستانی، نقش حیاتی در حفظ تنوع زیستی و تولید علوفه ایفا می‌کنند. این مطالعه با هدف پایش بلندمدت اثرات تنش آبی بر تیپ‌های گیاهی مراتع ییلاقی حوزه آبخیز چهلگزی استان کردستان در بازه زمانی ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۲ انجام شد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از داده‌های سنجش از دور (تصاویر Landsat و MODIS) و مدل SEBAL، شاخص‌های کلیدی شامل تبخیر و تعرق واقعی (ETa)، شاخص تنش آبی (CWSI) و شاخص‌های پوشش گیاهی (NDVI, EVI) محاسبه گردید. نتایج، کاهش ۱۵ تا ۲۵ درصدی پوشش در تیپ‌های حساس به خشکی و همبستگی قوی (۷۰٪ > r) بین تنش آبی و کاهش تنوع گونه‌ای را نشان داد. دوره‌های بحرانی تنش به‌ویژه در فصل تابستان با مقادیر CWSI بالاتر از ۰.۶ شناسایی شد. یک داشبورد پایش آنلاین بر پایه Google Earth Engine برای هشدار به‌هنگام تنش آبی توسعه یافت. راهکارهای مدیریتی پیشنهادی شامل اعظام چرای چرخشی در مناطق کم‌تنش و کشت گونه‌های مقاوم نظیر Agropyron cristatum است که می‌تواند تا ۳۰ درصد بر بهره‌وری علوفه بیفزاید. این مطالعه اثربخشی تلفیق سنجش از دور و مدل‌های فیزیکی را به عنوان ابزاری قدرتمند برای مدیریت پایدار مراتع در برابر تغییرات اقلیمی به اثبات می‌رساند.
کلیدواژه ها
مدیریت سازگار منابع آب، سری‌های زمانی ماهواره‌ای، مدل SEBAL، اکوسیستم‌های نیمه‌خشک.
وضعیت: * پذیرفته شد، پوستر دریافت گردید، در لیست انتشار و صدور گواهی قرار گرفت