مقاله مروری:تحلیل تطبیقی تأثیر تغییرات اقلیمی بر تولیدات باغبانی و راهکارهای افزایش تاب‌آوری
کد مقاله : 1039-CCSAMR
نویسندگان
کورش زندی فر *
چکیده مقاله
تغییرات اقلیمی به عنوان پیامد مستقیم فعالیت‌های انسانی و تغییر در تعادل ترکیب اتمسفر جهانی، بزرگ‌ترین چالش زیست‌محیطی و اقتصادی قرن بیست‌ویکم به شمار می‌رود. افزایش فزاینده دمای زمین، شدت تبخیروتعرق و نوسانات بارشی، نظام‌های تولید باغی را در سراسر جهان با تهدیدی بنیادی مواجه کرده است. این پژوهش با رویکرد مرور نظام‌مند و تحلیل محتوای کیفی انجام شد و منابع علمی معتبر را در زمینه تأثیر تغییرات اقلیم بر محصولات باغبانی، تنش‌های حرارتی و خشکی، و راهبردهای سازگاری و کاهش اثرات مورد بررسی قرار داد. نتایج نشان داد گرمایش جهانی از طریق کاهش سرمای زمستان، برهم‌زدن فیزیولوژی خواب جوانه، ناهماهنگی گرده‌افشانی، زودرسی گلدهی و کاهش کیفیت فیزیکی و شیمیایی میوه‌ها، پویایی عملکرد درختان را به‌شدت متحول کرده است. از سوی دیگر، افزایش دما و کاهش رطوبت خاک موجب تشدید تنش‌های خشکی، کاهش فتوسنتز خالص و تغییر تعادل هورمونی شده که در نهایت به افت عملکرد، کوچک‌ماندگی میوه، کاهش عمر انباری و کاهش ارزش تغذیه‌ای منجر می‌شود. همچنین، بررسی‌ها بیانگر آن است که اقلیم گرم و مرطوب کنونی موجب افزایش بقای زمستانی آفات، تراکم چرخه‌های رشدی و گسترش جغرافیایی بیماری‌های قارچی و باکتریایی در عرض‌های بالاتر گردیده است. در واکنش به این دگرگونی‌ها، راهبردهای چندبعدی ژنتیکی، مدیریتی، فناورانه و سیاستی با هدف احیای پایداری نظام‌های باغبانی پیشنهاد شده‌اند. اصلاح و گزینش ژنوتیپ‌های کم‌نیاز به سرما، توسعه ارقام مقاوم به خشکی و حرارت، به‌کارگیری فناوری‌هایی چون اینترنت اشیاء، سامانه‌های GIS، کنترل هوشمند ریزاقلیم و ویرایش ژنومی، محورهای کلیدی انطباق آینده تلقی می‌شوند.
کلیدواژه ها
باغبانی، تغییرات اقلیمی، کشاورزی پایدار، تاب‌آوری
وضعیت: * پذیرفته شد، پوستر دریافت گردید، در لیست انتشار و صدور گواهی قرار گرفت